Sık Seyahat Edenlerin Deprem Konusunda Bilmesi Gerekenler
Dünya genelinde her yıl 14.000'den fazla deprem meydana
geliyor. Bu depremlerin çoğu iki ve altı büyüklükte olmasına rağmen, en az ayda
bir kez yedi büyüklüğünde geçekleşiyor. Bu nedenle, depreme yatkın bir bölgeye
seyahat etmeyi planlıyor veya deprem yaşanan bir bölgeye seyahat edecekseniz;
her zaman depreme hazırlıklı olmanız oldukça önemli.
Uzmanların görüşlerine dayanarak, seyahatiniz esnasında
bulunduğunuz yerde (otelde, terminal binasında ya da tarihi bir mekanda)
depreme yakalanmanız halinde yapabileceğiniz birkaç kritik hamle var.
Depreme Hazırlık: Güvenli Alanları Belirleyin
Olası tehlikeler için çevrenizi hızlı bir şekilde taramayı
alışkanlık haline getirmek, acil bir durumda son derece yararlı olabilir.
Deprem sırasında koruma sağlayabilecek mobilya türlerini bilmek faydalıdır.
Sizi düşen parçalardan ve diğer tehlikelerden koruyabilecek sağlam eşyaları,
hayat üçgeni oluşturabileceğiniz öğeleri kalacağınız yerlerde mutlaka gözden
geçirin.
Depreme Hazırlık: Küçük Bir Deprem Çantası Hazırlayın
Seyahat ettiğiniz için her malzemenin bulunduğu bir depreme
hazırlık çantası için yeterli yeriniz olmasa da, küçük bir acil durum çantası
hayat kurtarıcı olabilir. Bu çantayı oluşturmak için valizinize sığabilecek
plastik bir çanta veya küçük bir sırt çantası işinize yarayacaktır. Seyahat
sırasında yanınızda götürebileceğiniz deprem çantasına şu malzemeleri
koyabilirsiniz:
- Bandajlar, gazlı bez
- Antiseptik reçetesiz satılan ağrı kesiciler
- Toz maskesi
- Düdük
- El feneri ve ekstra piller
- Bozulmayan yiyecek ve şişe sular
Büyük Bir Deprem Olduğunda Neler Olabilir?
- Binalar ve zemin 15 ile 90 saniye arasında şiddetli bir
şekilde sallanabilir.
- Zayıf bina cepheleri sokaklara çökebilir. Cam pencereler ve
paneller kırılabilir ve çatı kiremitleri yerinden çıkabilir.
- Yer sallanırken ayağa kalkmak veya yürümek zor olabilir.
Ağır vakalarda hareket sizi yere atabilir.
- Elektrik, su ve gaz kesilebilir veya kesilebilir.
- Telefon sistemleri, bir depremden sonra önemli süreler için
kapanabilir.
- Kıyı bölgelerinde veya büyük gölleri çevreleyen alanlarda
tsunami meydana gelebilir. Depremden sonra olabilecek tsunami uyarılarına
dikkat edin.
- Artçı sarsıntılara hazırlıklı olması gerekmektedir. Çünkü artçı sarsıntılar ilk titremeden daha güçlü olabilir. Üstelik artçı sarsıntılar, depremin ardından dakikalar, günler, haftalar ve hatta aylar içinde meydana gelebilir.
Depreme Otobüste Yakalanırsanız Neler Yapmalısınız?
Otobüslü bir tura çıktınız ya da şehirlerarası bir yolculuk
yapıyorsunuz. Otobüste seyir halindeyken depremi hissetmek son derece
olağandır. Bu tip durumlarda otobüs şoförleri yerin sallandığını fark eder
etmez aracı durdurur. Koltuğunuzda kalmalı ve talimat verilene kadar araçtan
çıkmaktan kaçınmalısınız.
- Otobüs şoförü ya da varsa görevliler tarafından aksi
belirtilmedikçe araçta kalın.
- Sarsıntı durduğunda, otobüs şoförü üst geçitlerden, yüksek
binalardan, elektrik kablolarından veya diğer tehlikelerden uzaklaşarak ilk
güvenli alanda duracaktır.
- Otobüsten tahliye gerekirse, otobüs şoförü koşulları araştıracak ve otobüs yolcularını güvenli bir alana yönlendirecektir.
Depreme Trende Yakalanırsanız Neler Yapmalısınız?
Tren veya tren istasyonlarında depreme yakalanırsanız:
- Tren operatörü yerin sallandığını fark eder etmez aracı
durduracaktır. Koltuğunuzda kalmalı ve talimat verilene kadar araçtan çıkmaktan
kaçınmalısınız.
- Tren operatörleri, sarsıntı durana kadar treni durduracak ve
yolcuları durumdan haberdar etmek için anonslar yapacaktır.
- Metronun yer altı sisteminde bir tren veya istasyondaysanız,
bir depremin meydana geldiğinin farkında olmayabilirsiniz. Sensörler, Metro
personelini bir depremin başladığını ve acil durum prosedürlerinin yürürlüğe
gireceği konusunda sizi uyaracaktır. Depremin büyüklüğü demiryolu altyapısına
zarar verecek kadar büyük olursa istasyonda otomatik kapanma meydana
gelecektir.
- Eğer istasyon deprem sırasında zarar görmediyse; tren, tüm
yeraltı alanlarından, yükseltilmiş istasyonlardan ve yer altı veya baş üstü
yapıları olan tüm istasyonlardan kaçınarak, cadde düzeyinde bir istasyona düşük
hızda ilerleyecektir.
- Tren ilerleyemezse ve yerinde kalması güvensizse, tren operatörü yolculara treni boşaltmaları ve en yakın istasyona ya da güvenli bir yere acil çıkışa gitmeleri talimatını verecektir.
Deprem Sırasında Havalimanındaysanız Neler Yapmalısınız?
Eğer iç mekandaysanız deprem sırasında yapılabilecek en doğru şey, camdan uzaklaşarak güvenli bir alana geçip başın eller ile korunarak çömelir pozisyonda depremin geçmesi beklemek. Uzmanlar ister havalimanında ister seyahatlerinizde başka bir yerde olun, vücudunuzun savunmasız kısımlarını olası enkazlardan korumak için başınızı ve boynunuzu korumanın en önemli şeylerden birisi olduğunu sıklıkla belirtiyor.
Deprem Sırasında Açık Alandaysanız Neler Yapmalısınız?
Deprem sırasında dışarıda yakalanırsanız, yaralanmalar
genellikle kapı girişlerinde ve pencerelerin yakınında meydana geldiği için
içeride koşmaya çalışmayın. Bunun yerine, elektrik hatlarından, binalardan ve
diğer tehlikelerden uzaklaşarak açık bir alanda kendinize güvenli bir yer
bulun.
Deprem Sırasında Araba Sürüyorsanız Neler Yapmalısınız?
Eğer deprem sırasında araba sürüyorsanız aracı üst
geçitlerden, elektrik hatlarından ve diğer tehlikelerden uzaktak bir yere
park edin. Deprem sona erene kadar arabada kalın ve emniyet kemerinizi mutlaka
bağlı tutun. Ardından, devam etmeden önce aracı ve yolu tehlikelere karşı
değerlendirin. Yavaş sürün ve eksik yol alanlarını veya sallanmanın neden
olduğu diğer sorunları izleyin.
Deprem Sırasında İç Mekandaysanız Neler Yapmalısınız?
Deprem sırasında hayat üçgeni oluşturmanın önemi oldukça büyüktür. Eğer deprem sırasında evdeyseniz camlardan uzaklaşarak bir beyaz eşyanın veya sağlam bir koltuğun yanına çömelerek ve ellerinizi başınızın üzerine alarak depremin durmasını bekleyebilirsiniz. Yaygın inanışın aksine, kapı altları deprem sırasında durmak için kesinlikle doğru yerler değildir.
Deprem durduktan sonra herhangi bir yapısal hasar olabilme ihtimaline karşı çevrenizi incelemelisiniz. Eğer ortam ve bina güvenliyse dışarı çıkabilirsiniz. Sarsıntı küçük olsa bile, kıyı bölgelerinde tsunamilerin meydana gelebileceğini unutmayın.
Binada Mahsur Kalırsanız Yardım İçin Nasıl Sinyal Verebilirsiniz?
Deprem sırasında, özellikle depreme dayanıklı yapıların
bulunmadığı bölgelerde bina çökmesi büyük bir risktir. Eğer bir binada mahsur
kalırsanız, yardıma ihtiyacınız olduğunu mümkün olan her şekilde belirtmeniz
gerekecektir. Arama kurtarma ekiplerini bölgeye yönlendirmenin bazı yolları ise
şöyledir:
- Deprem çantasındaki düdük ile artarda üç kez düdük çalın ve
yardım gelene kadar tekrarlayın. Eğer düdüğünüz yoksa açıkta kalan sıhhi
tesisat borularına veya ses taşıyan diğer yapı malzemelerine üç kez hafifçe
vurun.
- Yüksek sesle, enkaz altında kaldığınızı ve kurtulmak için
yardıma ihtiyacın olduğunu söyleyin.
- Elektrik hala açıksa ve anahtara erişilebilir durumdaysa bir
ışığı açıp kapatın
- Arama kurtarma ekiplerini uyarabilecek birine mesaj
göndermek için cep telefonu kullanın
- Binanın boşaltılmasına yardımcı olmak için yardım gelene
kadar mevcut yöntemleri uygulamaya devam edin.
- Soluk borunuza toz kaçmasını engellemek için ağzınızı ve
burnunuzu kıyafet veya mendil ile kapatma ihtimali varsa aklınızda olmalı.
- Hareketinizi minimumda tutmaya çalışın ve yakınlarda gaz
hatları sızıntı olabileceğinden asla bir kibrit yakmayın.
Yurt dışında veya yurt içinde yüksek riskli bir yere seyahat ederken depreme hazırlık adımlarını doğru atarak ve deprem sırasında güvende kalma konusundaki yönergeleri takip ederek, yaralanma riski büyük ölçüde azaltabilirsiniz. Bu bilgiyi ailenizle, arkadaşlarınızla ve yakın zamanda seyahat etmeyi planlayan diğer insanlarla paylaşın; çünkü bu bilgiler olası depremlerde hayat kurtarıcı olabilir.
Deprem Olma İhtimali Yüksek Ülkeler Hangileridir?
Dünyada ise deprem olma ihtimali yüksek ülkeler bulunuyor.
Yüksek deprem riski taşıyan ülkeleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kanada
- Endonezya
- Japonya
- Yeni Zelanda
- Tayland
- Tonga
- Amerika Birleşik Devletleri, özellikle Kaliforniya
- Vanuatu
Daha fazla bilgi için depreme yatkın alanların haritasına
bakabilirsiniz. (Küresel Sismik Tehlike Değerlendirme Programı).
Deprem Sonrası Yüksek Tsunami Riski Taşıyan Ülkeler Hangileridir?
Denize kıyısı olan ülkelerde depremin büyüklüğüne göre
tsunami görülebilir. Geçmişteki depremlerde yapılan araştırmalara göre en fazla
tsunami riski taşıyan ülkeler şöyle:
- Endonezya
- Japonya
- Tayland
- Amerika
- Kanada
Tsunami Olduğunda Neler Yapabilirsiniz?
- Sarsıntı durduğunda, bir tsunaminin doğal işaretleri veya
resmi uyarıları varsa, derhal mümkün olduğunca yüksek ve iç kesimlerde güvenli
bir yere gidin. Yetkilileri dinleyin ama tsunami uyarılarını ve tahliye
emirlerini beklemeden bulunduğunuz yerden hemen uzaklaşın.
- Tsunami tehlike bölgesinin dışındaysanız ve bir uyarı
alırsanız, yetkililer aksini söylemedikçe bulunduğunuz yerde kalın.
- Suyun içindeyseniz, sal, ağaç gövdesi veya kapı gibi yüzen
bir şeye tutunmaya gayret edin.
- Bir teknedeyseniz, dalgaların yönüne bakın ve denizin iç
tarafına doğru gidin. Eğer bir limandaysanız denizden uzaklaşarak iç bölgelere
gidin.
- Kaçınılması gereken alanlar ve sığınma yerleri hakkında bilgi
için yerel uyarıları ve yetkilileri dinleyin.
- Tehlikeli maddeler içerebilecek sel sularına girmekten
kaçının. Su göründüğünden daha derin olabilir.
- Elektrik çarpması riskinin farkında olun. Yeraltı veya
kapalı elektrik hatları suyu elektrikle şarj edebilir.
- Hasarlı bina, yol ve köprülerden uzak durun.
- Acil durumlar için telefon görüşmelerinizi kaydedin. Bir felaketten sonra telefon sistemleri genellikle kapalı veya meşgul. Aileniz ve arkadaşlarınızla iletişim kurmak için kısa mesajları veya sosyal medyayı kullanın.
Depreme Denizdeyken veya Teknedeyken Yakalanırsanız Neler Yapmalısınız?
- Açık denizlerde tsunami dalgaları görülemeyeceğinden,
denizdeyseniz ve tsunami uyarısı verilmişse limana geri dönmeyin. Çünkü
limandaki tesisler hasar görebilir ve enkaz nedeniyle tehlikeli hale gelebilir.
Limana dönmenin güvenli olduğu zamanlarda denizci radyo raporlarını dinleyin.
- Tsunamiler, denizde tehlikeli değişikliklere ve limanlarda
öngörülemeyen akıntılara neden olabilir. Hasar veren dalga aktivitesi, ilk
tsunami etkisinden sonra saatlerce devam edebilir. Limana güvenli bir şekilde
dönmek için liman idaresine başvurun veya denizci radyo raporlarını dinleyin.
Limandaki koşulların seyir ve yanaşma için güvenli olduğundan emin olun.
- Tekneler, limanda demirli bir şekilde durmak yerine açık
denizlerde tsunami hasarına karşı daha güvenlidir. Kıyıya dönerken denize
açılan diğer yüzlerce teknecinin neden olacağı trafiği de göz önünde bulundurun
- Yakınlarda meydana gelen bir tsunami birkaç dakika içinde
karaya gelebilir. Teknenizi iskelede bırakın ve fiziksel olarak daha yüksek bir
yere gidin.
- Uzaklarda meydana gelen bir depremden sonra ortaya çıkan
tsunamilerden korunmak için tekneyi güvenli bir alana çekmek için daha çok
zamanınız olacaktır. Resmi tsunami
dalgası varış zamanı tahminlerini dinleyin ve buna göre plan yapın.
Seyahatler sırasında karşılaşabileceğiniz olumsuz durumlar karşısında profesyonel risk yönetimi hizmeti almak oldukça önemlidir. HIS Travel ile iş seyahatlerinizde güvenliğinizi kesintisiz bir iletişimle ve anında destek ile sağlayabilirsiniz. İş seyahati programınız dünyanın hangi ülkesinde olursa olsun, refahınız ve huzurunuz HIS’in global ağı ile koruma altında.
Kaynaklar
