Seyahatlerde ''Mücbir Sebep'' Ne Anlama Geliyor?

Bir hukuk terimi olarak mücbir sebep; önüne geçilmesi elde olmayan, istencin dışında oluşan durum anlamına geliyor. Günlük hayatta nadiren de olsa karşı karşıya kalınabilen mücbir sebep olgusu, pandemi sürecinin başlamasından sonra pek çok alanda olduğu gibi seyahat ve turizm sektöründe de çok daha sık kullanılır hale geldi. Bu içeriğimizde seyahatlerde mücbir sebeple akdedilen sözleşmeler hakkında bilgiler bulabilir, mücbir sebep olgusu hakkında tatil rezervasyonu yaparken mücbir sebepleri göz önüne olarak rezervasyonlarınızı gerçekleştirebilirsiniz. 

Mücbir Sebep ve Sözleşmeler Hakkında Merak Edilenler

Bir havayolundan ya da bir operatörden seyahat satın aldığınızda bu hizmeti ya da ürünü aldığınıza dair bir sözleşme akdedilir. Tarafların sorumluluğu olmadan gerçekleşen,  kaçınılamayan ve öngörülemeyen olaylar, satıcının taahhüt ettiği ürün veya hizmetlerin ifa edilmesini engellerse konu mücbir sebep kapsamında değerlendirilebilir. Bu ihtimalde, olayın ağırlığına göre sözleşmenin feshi ve yükümlülüklerin son bulması söz konusu olabilir. 

Seyahatlerde Kullanılan Mücbir Sebep Neye İşaret Ediyor?

Genellikle doğal afetleri kapsamına alan mücbir sebep, Covid-19 salgınını da kapsayacak mahiyettedir. Dolayısıyla, pandemi bir havayolu şirketinin, otelin veya başka bir seyahat tedarikçisinin sizinle bir sözleşmeyi yerine getirmesini kaçınılamaz şekilde engelliyorsa , sözleşmenin ihlali için yasal bir hak talebinde bulunamayabilirsiniz (Bazı durumlarda yasal bir hak talebinin kabul görmesi hukuken her zaman mümkün olmayabilir). Mücbir sebep konusu özellikle paket tur sözleşmelerini ilgilendiren bir konudur ve birçok tur satın alan kişiyi yakından ilgilendirir. Ulaşım, konaklama ve diğer turizm hizmetlerinin bir arada satıldığı ve birden fazla hizmetin satın alındığı paket turlarda sözleşmeler, hizmetin yirmi dört saatten uzun bir süreyi kapsadığı veya gecelik konaklamayı içerdiği sözleşmelerdir.

Hangi Durumlarda Mücbir Sebep Geçerlidir?

Bir olayı mücbir sebep olarak belirtmek için olayın kaçınılamaz, öngörülemez ve tarafların sorumluluğu dışında gerçekleşmiş olması kriterlerine bakılmaktadır. Bu üç kıstas gerçekleştiyse mücbir sebebin varlığından bahsedilebilir. Doğal afetler de bu sebepten ötürü mücbir sebep olarak tanımlanabilir. 

COVID-19 Seyahatlerde Mücbir Sebep Midir?

Tüm dünyayı etkileyen ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak ilan edilen koronavirüs salgını mücbir sebep olarak nitelendirilebilir. Yukarıda sayılan 3 kıstası da yerine getirmesi bu durumu mücbir sebep çerçevesine taşımaktadır. Cumhurbaşkanlığı tarafından 18.03.2020 tarihinde yapılan açıklama ile sürecin “mücbir sebep” kapsamında olduğu vurgulanmıştır. Ayrıca TÜRSAB'tan yapılan açıklamada Türkiye ve tüm dünyada etkisini gösteren Koronavirüs (Covid-19) salgını nedeni ile alınan önlemler kapsamında T.C. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı 24.03.2020 tarihinde, salgından ve alınan tedbirlerden etkilenen mükellefler adına yayınladığı tebliğe göre de bu durum şöyle açıklanmıştır.

"...Hazırlanan Tebliğ ile salgından doğrudan etkilenen ve ana faaliyetleri itibariyle; tur operatörleri ve seyahat acentaları dahil konaklama faaliyetleri, araç kiralama, etkinlik ve organizasyon hizmetleri ile diğer sektörlerde faaliyette bulunan mükelleflerin mücbir sebep halinde olduğunun kabul edildiği..."