Aşırı Turizm Nedir?

Dünyanın en hızlı büyüyen sektörlerinden biri turizm sektörüdür. Turizm; ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel birçok boyuta sahiptir. Turizm sayesinde birçok insana iş imkanı doğar ve hem turistik amaçlı seyahat edenler hem de bölge halkı için karşılıklı yeni kültürler tanıma fırsatı verir. Belirli destinasyonların belirli dönemlerde veya yılın her dönemi sahip olduğu çekici aktiviteler, ziyaretçilerin sosyal medya paylaşımları o destinasyonlarda turist akışının artmasını sağlar. Bu durum bazen o bölge ve yerel halk için olumsuz sonuçlar doğurur. Son yıllarda duymaya başladığımız aşırı turizm (overtourism) kavramı, belirli bir destinasyona çok fazla ziyaretçinin aynı zamanda gelmesi demektir. Bu durum yerel halkın yaşam kalitesini ve gelen ziyaretçilerin deneyim kalitesinin kötüleşmesine neden olmaya başlaması demek oluyor. Bunlara dünyadan örnekler olarak her yıl kapasitesinin üzerinde milyonlarca turist ağırlayan Venedik, Amsterdam, Roma, Barselona gibi şehirleri; Türkiye’den Kapadokya, Ayder Yaylası, Bodrum gibi dünyaca ünlü turistik destinasyonları verebiliriz.

Bir destinasyonda aşırı turizm olduğunun belirtilerinin neler olduğunu, aşırı turizm nedenleri, aşırı turizmin sonuçları, aşırı turizmi engellemek için önerilerimizi bu yazımızda bulabilirsiniz.

Bir Destinasyonda Aşırı Turizm Belirtileri Nelerdir?

Turistik bir destinasyonda kira fiyatları yerel kiracıları maddi anlamda zorlamaya başladığında, daracık yollar turistik araçlarla sıkıştığında, yaban hayat korkutulduğunda, doğal ortamlar bozulduğunda, tarihi yapılar zarar görmeye başladığında, kalabalıktan dolayı turistik yerler ziyaret edilemediğinde, yeme-içme mekanlarında fiyatlar kat kat artığında ve bunlara benzer tüm şeyler o destinasyon için aşırı turizm işareti demektir.

Aşırı Turizm Nedenleri Nelerdir?

Seyahat sektörünün genel olarak sonuçlarının olumsuz etkilerini düşünmeden neredeyse tamamen büyümeye odaklanması, on yıllarca süren kontrolsüz büyümenin ardından pek çok destinasyonda turizmin faydasından çok zarar yaratmasına neden oluyor.

Aşırı turizmin belli başlı birkaç nedeninde bahsedecek olursak;

Pek çok şehirde ekonomik getirisi düşünülerek kapasitesine ek olarak alınan bir milyon turist ya da kırsal bir destinasyona ek olarak gelen 20 kişilik bir grup aşırı turizmin nedenlerinden biridir. Aşırı turizm sadece büyük turistik kentlerin değil vahşi yaşam alanlarının ya da küçük sahil kasabalarının da sorunudur.
Kamusal alanların özelleştirilmesi
Konaklama ve ulaşım alternatiflerinin artması ve böylece uygun fiyatlarla gezmenin mümkün olması
Günlük ve mevsimsel olarak turist sayısındaki artış
Turistik büyümenin yönetimler tarafından yönetilememesi
Kruvaziyer turizminin gelişmesiyle birlikte yüzlerce insanın aynı anda paket turları alıp kısa zamanda birden çok liman kentini gezmesi, aynı limana aynı anda birden fazla geminin gelmesi ve binlerce turistin aynı anda bölgeye ayak basması
Sosyal medya kullanımın artmasıyla insanların tatil destinasyonu trendlerinin benzeşmesi

Aşırı Turizmin Sonuçları

Aşırı turizmin hem turist hem buna maruz kalan destinasyon hem de burada yaşayan yerel halk için olumsuz sonuçları oldukça fazladır.

Aşırı turizmin belli başlı olumsuz sonuçlarından bazıları; doğal ekosistemlerin yok olmasına, atık miktarının artmasına, yöre sakinlerinin buralardan kaçıp gitmesine, tarihi dokuların zarar görmesine, turistin de gittiği yerlerden keyif almamasına neden olur.

Aşırı Turizmi Engellemek için Öneriler

Gün geçtikçe artan seyahatler nedeniyle aşırı turizme maruz kalan bölgelere ve bunu yaşamadan önlemek isteyen bölgelere ve turistlere aşırı turizm ile mücadele için yapılmış araştırmalara dayanarak küçük de olsa yapıldığında büyük etkisi görülebilecek bazı öneriler sunulmaktadır.

Destinasyonlar için Aşırı Turizmi Önleme Önerileri

Turistlere belli başlı turistik alanlar yerine hem bölge içinde hem bölge dışında farklı noktalar önerin
Bölgeyi en çok bilinen popüler döneminden farklı olarak diğer dönemlerde de tanıtın
Yeni ve farklı güzergahlar oluşturun
Kalabalık turistik alanları araç trafiğine kapatmak gibi düzenlemeler yapın
Gelen turistlerin destinasyona ve halka karşı saygılı davranmaları konusunda hassas olmalarını sağlayın

Gezginler Aşırı Turizmi Engellemek için Neler Yapabilir?

Doğaya, insana ve diğer canlılara karşı saygılı ve bilinçli bir şekilde dünyayı keşfe çıkmak mümkün. Seyahatlerinde bunlara dikkat eden turistlere sorumlu turist deniyor. Aşırı turizme karşı koymak, turizmde sürdürülebilirliği sağlamak ve buna teşvik etmek bizim elimizde.

Gündelik hayatınızda ve seyahatlerinizde dikkat edebileceğimiz birkaç önlemle kaliteli turizm sizleri bekliyor;
Uçak yerine tren ya da diğer toplu taşıma araçlarını kullanabilirsiniz
Belli bir dönemde herkesin aynı anda aynı aktiviteyi yapmaya gittiği destinasyonları tercih etmeyin
Alternatif rotalar keşfedin. Daha az turistin olduğu yerler daha çok deneyim sağlayacak ve keyif verecektir
Popüler bir destinasyona gitmek istiyorsanız onun en kalabalık olduğu mevsimleri tercih etmeyin. Örneğin Avrupa yaz aylarında daha kalabalık ve daha pahalıdır ama bahar ve kış aylarında hem daha az kalabalık hem de ulaşım ve konaklama açısından daha ekonomiktir
Ziyaret ettiğiniz yerlere saygı gösterin, yerel gibi, o yerin kültürünü yaşamaya çalışın
Çok kalabalık gruplarla seyahat etmeyin, yalnız ya da yakın birkaç kişiyle seyahatinizin keyfini çıkarmaya çalışın