Yazarlarıyla Özdeşleşmiş 8 Edebiyat Şehri

11 Mart 2021

Çok gezen mi bilir çok okuyan mı sorusu halen tam olarak yanıtını bulamamışken ünlü edebiyatçıların eserleriyle özdeşleşen şehirleri yeniden keşfetmek isteyenleri yazımızı okumaya davet ediyoruz.

1- İstanbul / Orhan Pamuk

Birçok edebiyat eserine ev sahipliği yapan İstanbul, Türk edebiyatçıların yanı sıra yabancı yazarların da her daim merceğinde olmuş bir dünya başkenti. İstanbul’da geçen öykü ve romanların yanı sıra tiyatro ve şiirlere de konu olmuştur ve bu saymakla bitmeyecek kadar çoktur. Eserlerinin hemen hemen tümünde İstanbul’a yer veren Orhan Pamuk, Masumiyet Müzesi isimli eserinde bir İstanbul hikayesini kaleme alıyor ve İnci Pastanesi, Beyoğlu Sineması gibi birçok gerçek mekandan söz ediyor. Bu romanı okurken geçen gerçek yerler ile adeta bir şehir turu yapıyorsunuz. Orhan Pamuk’un bir diğer eserine geçmeden önce kitapta geçen objelere yer verilen gerçek bir Masumiyet Müzesi’nin de olduğunu eklemeliyiz. Müze Beyoğlu Çukurcuma’da yer alıyor.

Romanlarında İstanbul’un yıllar içinde değişimine de değinen Pamuk, Kafamda Bir Tuhaflık eserinde uzun yıllar İstanbul sokaklarında birçok farklı iş yapan Mevlüt ile birlikte kentin eski dokusunun yavaş yavaş değişimine eşlik ediyorsunuz.

2- Londra / Charles Dickens

Dünya edebiyatının en sevdiği kentlerden birisi de hiç kuşkusuz ki Londra. Edebiyat tarihi boyunca birçok yazarın eserinde fon olarak kullandığı kent Sherlock Holmes’ten Harry Potter’a kadar birçok farklı karaktere ev sahipliği yaptı. Charles Dickens’ın da birçok eseri Londra’da geçiyor. Yazarın kitaplarında adeta elinizde şemsiyenizi hazırda tutar gibi şehrin sokaklarını ve meydanlarını turlayıp, ikonik evlerinin önünden geçebilirsiniz.

Yazarın yaşamış olduğu ev günümüzde müze olarak hizmet veriyor ve Dickens’ın adımlarını sizin de takip etmenizi sağlayacak birçok tur yer alıyor. Bu turlarda Dickens’ın en ünlü eserlerinden Oliver Twist’in kentin sokaklarındaki yaşamına eşlik edebilir, kendinizi İki Şehrin Hikayesi’nde yer alan yerlerden birisi olan St. Barnabas Evi’nin önünde bulabilirsiniz. Yazar eserlerinde kentin her köşesine yer veriyor. Özellikle Thames Nehri neredeyse tüm romanlarında kendine yer ediniyor. Nehir kıyısında yürüyüş yaparken aniden kendinizi ünlü edebiyatçının eserlerinin içinde hissedebilirsiniz.

3- Paris / Victor Hugo

Paris için dünyanın en romantik şehri desek bize hak verirsiniz diye umuyoruz. Bu ambiyansı sayesinde edebiyatçıları büyüleyen ve onlara ilham olan şehri Victor Hugo’nun gözünden gezip sokaklarında kendinizi kaybedebilirsiniz. Tam bir Paris tutkunu olan Hugo, 1800’lü yıllarda Paris şehir planlamacılarının Notre Dame Katedrali’ni bakımsızlığından dolayı yıkmak istemelerinin üzerine halkın dikkatini dünyanın sayılı mimari eserlerinden olan katedralin üzerine çekmek için Notre Dame’ın Kamburu adlı eserini kaleme alır. Okurları Hugo’nun her eseri ile Paris’in bir diğer yüzünü görme fırsatını yakalar. Örneğin Sefiller’de kentin karanlık yönüne dikkati çekerken Notre Dame’ın Kamburu’nda ise tam tersi bir yönünü kaleme alır. Bir Paris turunuzda evi müzeye dönüştürülen diğer bir isim olan Victor Hugo’nun evini ziyaret edebilirsiniz.

4- Saint Petersburg / Dostoyevski

Rus edebiyatının ilk akla gelen isimlerinden olan Dostoyevski ile Saint Petersburg’u birbirinden ayırmak pek mümkün görünmüyor. Kendine has özel mimarisiyle ziyaretçilerini kendine çeken şehir, Dostoyevski’nin birçok eserine fon sahipliği yapıyor. Ünlü edebiyatçı Beyaz Geceler, Suç ve Ceza, Karamazov Kardeşler ve Petersburg Düşleri adlı romanlarında kenti adeta bir kahraman gibi tüm detaylarıyla aktarıyor.

5- Dublin / James Joyce

Yazarlarıyla özdeşleşmiş edebiyat şehirlerinden söz ederken UNESCO tarafından edebiyat başkenti seçilen Dublin’e uğramadan edemezdik. Şehirle bütünleşen yazar olarak ise aklımıza öncelikli olarak elbette James Joyce geliyor. Yazar, okuyucusuna Ulysses adlı eserinde kenti oldukça detaylı bir şekilde tasvir eder. Hatta öyledir ki her yıl romanın geçtiği gün olan 16 Haziranda Ulysses tutkunları tıpkı romanın kahramanı Leopold Bloom gibi Dublin turu yaparlar.

6- Prag / Franz Kafka

Franz Kafka’sız bir Prag düşünemeyeceğimiz gibi, Prag’sız bir Kafka da düşünmek mümkün olmayacaktır. Şehirle adeta kemikleşen bir dokuya sahip olan Kafka, yaşamının tümünü bu kentte tamamlamıştır. Yapıtları somut yerlerde geçmese de yazarın hatıralarının kentin her bir yanında dolaştığını söyleyebiliriz. Prag ziyaretinizde yazarın yaşadığı ve eserlerini kaleme aldığı Altın Yol üzerindeki 22 numaralı evi, Olsany Cemetery’de bulunan mezarını ve felsefi konuşmalarını aktardığı Cafe Louvre’yi de gezeceğiniz yerler arasına ekleyebilirsiniz. Yazarına sadakatini göstermekten çekinmeyen Prag, yazarın adına ‘Kafka Müzesi’ni kurmuştur. Bu müze içerisinde Kafka’nın el yazıları, günlükleri ve fotoğraflarını detaylıca görebilirsiniz.

7- Napoli / Elena Ferrante

Günümüz yazarlarından olan Ferrante’nin tüm kitaplarının Napoli ile ilişkili olduğunu söyleyebiliriz. Ülkemizde tanınmasını sağlayan dört kitaptan oluşan Napoli Romanları için bir şehre dair yazılmış en güzel serilerden birisi olduğunu söyleyebiliriz. Karakterleri birbirinin zıttı ancak birbirlerinin en yakın arkadaşı olan iki arkadaşın çocukluk çağından yaşlılık dönemine kadar uzanan hayat hikayesinde Napoli şehrinin tüm dokusuyla tanışabilirsiniz. Bu seriyi okuduktan sonra eğer görmediyseniz en kısa sürede gidip Napoli’yi ziyaret etmek isteyeceksiniz. Eğer gördüyseniz de yazarın eşsiz betimleme teknikleri sayesinde oralarda yeniden bulunduğunuzu hissedeceksiniz.

8- Aracata / Gabriel Garcia Marquez

Edebiyat tarihinin en önemli eserlerini kaleme alan Marquez, Yüzyıllık Yalnızlık, Kolera Günlerinde Aşk, Kırmızı Pazartesi, Yaprak Fırtınası ve Albay’a Mektup yok gibi büyük eserlerinde Güney Amerika’nın bitmek bilmeyen çalkantılarını, kültürünü, tarihini ve insanının yapısını anlatır. Yüzyıllık Yalnızlık’ta geçen Macondo için aslında kendi doğduğu Kolombiya’nın fakir köylerinden birisi olan Aracataca’nın ta kendisidir. Bugün müze olarak ziyaretçilerini ağırlayan doğduğu ev Kolombiya’nın en çok ziyaret edilen müzeleri arasında yer alıyor.